తెలంగాణలో భూ ప్రకంపనలు ఎందుకు వచ్చాయి? ముఖ్య విషయాలు
- భూమి లోపల పోరలతో నిర్మితమై ఉంటుంది. ఈ పోరలు లేదా పలకలు చాలా బలంగా కదిలినప్పుడు.. భూప్రకంపనలు వస్తాయి.
- కంపనం మొదలయ్యే ప్రదేశం నుంచి భూమి ఉపరితలం కింద ఉన్న స్థానాన్ని భూకంప కేంద్రం అంటారు. భూకంప తీవ్రత ఎక్కువగా ఉంటే…. దాని ప్రకంపనలు చాలా దూరం వరకు వ్యాపిస్తాయి.
- భూకంప తీవ్రతను రిక్టర్ స్కేల్ పై రికార్డు చేస్తారు. రిక్టర్ స్కేల్ పై 05 నుంచి 5.9 వరకు రికార్డ్ అయితే… ఫర్నిచర్ అంతా కిందపడి పోయే విధంగా భూమి కంపిస్తుంది. 7 నుంచి 7.9గా ఉంటే భవనాలు కూలిపోతాయి. అల్లకల్లోల వాతావరణం సంభవిస్తుంది.
- తెలంగాణలోని ములుగు జిల్లాలోని మేడారం సమీపంలో భూకంప తీవ్రత 05.0గా నమోదైంది. దీంతో కొన్ని సెకన్ల వ్యవధి పాటు భూమి కంపించింది.
- ఈ స్థాయి భూకంపం 1969లో భద్రాచలంలో వచ్చింది. ఆ తర్వాత రావటం ఇదే తొలిసారి అని శాస్త్రవేత్తలు చెబుతున్నారు.
- ఉమ్మడి వరంగల్ జిల్లాలో(ములుగు) తాజాగా భూకంపం ఏర్పడటానికి శాస్త్రవేత్తలు పలు కారణాలు చెబుతున్నారు. నదీ పరివాహక ప్రాంతంలో భూ ప్రకంపనలు వచ్చే అవకాశం ఉంటుందని.. భూమి లోపల పగుళ్లు ఏర్పడుతుంటాయని అంటున్నారు.
- భూమి లోపల పొరల్లో జరిగే కొన్ని సర్దుబాటు కారణాలతో భూకంపాలు వస్తుంటాయని శాస్త్రవేతలు చెబుతున్నారు. గోదావరి నది పరివాహక ప్రాంతాల్లో కూడా ఇదే పరిస్థితి ఉందని విశ్లేషిస్తున్నారు.
- భూకంపాల విషయంలో తెలంగాణ ప్రాంతం సేఫ్ జోన్ లో ఉన్నప్పటికీ… నది పరివాహక ప్రాంతాలు, బొగ్గు గనులు ఉండే ఏరియాల్లో మాత్రం ఈ పరిస్థితి ఉండదని శాస్త్రవేతలు చెబుతున్నారు. భూపాలపల్లితో పాటు ములుగు ప్రాంతంలో గనుల తవ్వకాలు ఎక్కువగా జరుగుతుంటాయి. ఈ పరిస్థితులు కూడా భూకంప తరంగాలు వేగంగా వ్యాపించేందుకు అనుకూల పరిస్థితులు ఉంటాయి.
- భూమి లోపల చాలా కఠినమైన పొరలతో పాటు చిన్న పొరలు కూడా ఉంటాయ‌ని శాస్త్రవేత్తలు చెబుతున్నారు. అవి ఒకదానికొకటి కదులుతూ ఉంటాయి. ఈ కదలిక కారణంగానే నష్టం వాటిల్లుతుందని విశ్లేషిస్తున్నారు.
భూప్రకంపనలు నమోదు చేసే సాధనాన్ని ‘సిస్మోగ్రాఫ్’ అంటారు. ఇక భారత్ లో చూస్తే నాలుగు సిస్మోక్ జోన్లు(జోన్ II, జోన్III, జోన్IV, జోన్V.) ఉంటాయి. ఇందులో తెలంగాణలో జోన్ 2లో ఉంది. ఈ జోన్ లో ఉండే ప్రాంతాలకు అత్యల్ప భూకంపాలకు అవకాశం ఉంటుంది.
